چند وقت پیش داشتم توی گوگل پرسه میزدم که به یک عبارت برخوردم؛ حمام جنگل. بیشتر که در موردش خواندم راغب شدم تجربهاش کنم و بعد در موردش بنویسم. پروفسور کویینگ لی Dr. Qing Li استاد دانشکده پزشکی ژاپن در سال ۱۹۸۲ با همکاری جنگلداری ژاپن پروژه جدیدی را به نام Shinrin-yoku “حمام جنگل” یا “دوش جنگل” را شروع کرده است. یک روش برای آرامکردن ذهن، احیای بدن و کشف مجدد خودمان. من هم که تن و بدنم حرص تجربه این چالشها را دارد قصد کردم که امتحانش کنم.
Shinrin به معنی جنگل و Yoku مخفف حمامکردن است. دوش جنگل یا حمام جنگل عبارت است از غوطهورشدن در طبیعت به روشی آگاهانه با استفاده از حواسمان برای احیای سلامت جسم، روح، مسائل عاطفی و اجتماعیمان.
دکتر کوینگ لی نویسنده کتاب «حمام در جنگل» در کتابش ذکر کرده است که دوش جنگل به معنای انجام ورزشهای سنگین، آهستهدویدن یا پیادهروی نیست. بلکه به سادگی غرقشدن در دنیای طبیعی و توجه به حواس بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی و لامسه است. دوش جنگل درگیر ماندن هوشیاری با لحظه حال است.
شروع دوش جنگل آسان است: به جنگلی برویم. آهسته و با آگاهی راه برویم. تنفس عمیق داشته باشیم. ذهن و بدن خود را به روی حواسمان باز کنیم. چه مناظر و صداهایی را تجربه میکنیم؟ چند رنگها یا سایههایی را میتوانیم ببینیم؟ آیا بوی درختان را حس میکنیم؟ آیا میتوانیم تُردی برگ را بشنویم یا نرمی برگهای زیر پایمان احساس کنیم؟ آیا میتوانیم گرمای نور خورشید را بر روی صورتمان که از میان سایبان برگها عبور میکند احساس کنیم؟ آگاهی از این احساسات اساس این تکنیک است. مشاهده کردن آنها بدون هیچ قضاوتی در مورد آنها.
در این زمان چه احساسی داریم؟ بدن ما از نظر جسمی چه حسی دارد؟ وقتی آهسته راه میرویم و در حواسمان غرق شدهایم، این سوالات را در نظر بگیریم.
دوش جنگل شامل قضاوت یا ارزیابی آنچه مشاهده میکنیم نیست. در عوض دوش جنگل تأکید دارد که در لحظه فعلی حواسمان باشد و به راحتی محیط اطراف خودمان را تجربه یا یادداشت کنیم. دکتر کوینگلی همچنین برای کسانی که به دنبال فعالیت بدنی بیشتری هستند، پیشنهاد میکند که یوگا، تایچی، غذاخوردن آگاهانه، مشاهده گیاهان یا درمان با چشمه آب گرم را در تمرین دوش جنگل خود بگنجانند. آزمایش و بازی!
طبعا دسترسی هرکسی به جنگلی در حیاط خانه خودش یا نزدیک محل زندگیاش امکانپذیر نیست. بیشتر افرادی که در شهرها زندگی و کار میکنند مجبورند مسافت زیادی طی کنند تا به جنگل برسند. میتوانیم دوش جنگل و تمرینات مبتنی بر حواس را در پارک نزدیک خانه یا محل کارمان امتحان کنیم. افرادی که به هر دلیلی قادر به رفتن به پارکها هم نیستند میتوانند در محدوده خانهشان این تمرین را انجام بدهند. کافی است فقط عناصر طبیعت را به داخل خانهشان بیاورند. ما میتوانیم از خلاقیت خود برای ایجاد اتصال به طبیعت حتی در یک محفظه بسته بهره بگیریم.
اما خوب دوش جنگل در خود جنگل تجربهی عمیق و متفاوتی است.